8 خانه سلامت، 6 شهرداری یا خانه محله، یک مرکز آموزش‌های اجتماعی، یک مرکز کارآفرینی با 7 خانه و یک بازارچه دائمی کارآفرینی، یک کمپ بازپروری معتادان، 2 کتابخانه فعال و 2 کتابخانه در حال ساخت، یک نگارخانه و 3 خانه اسباب‌بازی تمامی دارایی 165 هزار شهروند منطقه9 از مراکز فرهنگی و اجتماعی است.
چندی پیش این مراکز در بازدیدی میزبان دکتر «محمدهادی ایازی» مشاور شهردار تهران و معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، «علیرضا جعفری» شهردار منطقه، «امیرحسین آل اسحاق» معاون اجتماعی و فرهنگی منطقه و... بودند. این بازدید که 5 ساعت به طول انجامید، در راستای تدابیر شهردار تهران برای ارتقابخشی به کیفیت فعالیت‌های شهری و حمایت ستاد شهر تهران برای رفع مشکلات پس از بررسی آنها انجام شد که نتایج قابل توجهی نیز به همراه داشت.
احداث مراکز فرهنگی در وسعت بالا
در 2 سال اخیر یکی از اتفاقاتی که در منطقه رخ داد، احداث مراکزی با عنوان شهرداری محله بود. فضای این مراکز معمولاً چندان بزرگ نیست و در ساختمان‌های یک یا 2طبقه ساخته شده‌اند اما کلاس‌های علمی، فرهنگی، هنری و... در آنها برگزار می‌شود.
در مناسبت‌ها، مکانی برای فعالیت‌های مختلف به شمار می‌روند و در تعدادی از آنها خانه سلامت وجود دارد که این خانه‌ها هم علاوه بر ارائه خدمات رایگان به مراجعه‌کننده‌ها، کانون‌هایی مانند مادر و کودک، جوانان، جهاندیدگان و... را شکل داده‌اند.
با توجه به چنین فعالیت‌هایی در شهرداری‌های محله، شهروندان تاکنون استقبال خوبی از این مراکز داشته‌اند. به گونه‌ای که تنها در یک ماه، 150 نفر از برنامه‌های شهرداری محله دکتر هوشیار بهره برده‌اند و اتفاقاً این مکان یکی از مراکز بازدید مشاور شهردار تهران و هیئت همراه بود.
این شهرداری محله در زمینی به وسعت حدود 100متر مربع راه‌اندازی شده و طبقه اول آن به خانه سلامت و طبقه دوم به برگزاری کلاس‌های آموزشی اختصاص دارد. دکتر ایازی پس از اطلاع از فعالیت‌های این مرکز گفت: «در شهر تهران معمولاً برای ارائه خدمات علمی، آموزشی و سلامت مراکزی با عنوان سرای محله راه‌اندازی می‌شود اما تاکنون تعریفی از شهرداری محله نداشته‌ایم.»
شهرداری محله و خانه سلامت امامزاده عبدالله (ع) هم از دیگر مراکز بازدیدی مشاور شهردار تهران و هیئت همراه بود. این مراکز هم در 2 ساختمان جداگانه اما با وسعت کم دایر شده‌اند. در خانه سلامت، کارشناس مربوطه به حاضران توضیح داد که در این محله برای یک روز 20نفر در زمینه مشاوره مراجعه کرده‌اند و برای رفع مشکلات ناشی از آسیب‌های اجتماعی یکی از راهکارهای اجرایی همکاری با تشکل‌های غیردولتی بوده است.
پس از بازدید از این مراکز، دکتر ایازی گفت: «با توجه به استقبال اهالی از مراکز فرهنگی منطقه احداث چنین واحدهایی در آپارتمان‌های 60 یا 70متری قابل قبول نیست و به دلیل وجود ظرفیت منطقه، باید این مراکز تعطیل شوند. البته این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که در هر محله مراکز فرهنگی و اجتماعی با وسعت حدود یک‌هزار متر ساخته شده و در اختیار اهالی قرار گیرد.»
تعیین تکلیف پاساژ گلها
در خیابان امامزاده عبدالله (ع) و ابتدای خیابان جرجانی از 7 سال پیش مجتمعی تجاری ساخته شده که نام پاساژ گلها را بر سردر آن نصب کرده‌اند. در این پاساژ 360 باب مغازه وجود دارد که گفته می‌شود 45 درصد مجتمع سهم شهرداری و 55 درصد آن در اختیار مالکان خصوصی است.
این پاساژ گرچه در محدوده‌ای نزدیک به سه‌راه آذری ساخته شده، اما در این 7 سال رونق نگرفته و گاهی چند مغازه در آن فعالیت کرده و مجدداً تعطیل می‌شود. حدود 2 ماه پیش مرکز کارآفرینی شهرداری منطقه برای رونق آن، اقدام به راه‌اندازی سه‌شنبه بازار کرد که نتیجه آن هم پس از مدتی تعطیلی بود.
این مجموعه گرچه جزو مراکز فرهنگی منطقه به شمار نمی‌رود، اما پس از بازدید از محله امامزاده عبدالله (ع)، دکتر ایازی و شهردار منطقه از این محل هم دیدن کردند.» شهرداری منطقه در نظر دارد محله امامزاده عبدالله (ع) را به قطب مذهبی تکه نهم پایتخت تبدیل کند به همین دلیل، اکنون املاک فرسوده محدوده این امامزاده تخریب و در آینده مراکز فرهنگی، اجتماعی، تفریحی و... در اطراف آن ساخته می‌شود.
دکتر ایازی در بازدید از پاساژ گلها گفت: «تاکنون یکی از مشکلات منطقه نبود فضای وسیع برای انجام فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی بوده است. در حالی که اکنون فضایی با وسعت این پاساژ سال‌ها بدون استفاده باقی‌مانده است. بنابراین، امیدواریم در آینده با تصمیم‌گیری مناسب، شهرداری منطقه این محل را به مجتمع فرهنگی و اجتماعی تبدیل کند تا شهروندان بتوانند از این محل استفاده کرده و آسیب‌های فعلی محدوده امامزاده عبدالله (ع) هم کاهش یابد.»
گسترش مرکز آموزش‌های اجتماعی
سال 85 در زمینی به مساحت 2 هزار و 325 مترمربع مرکزی در 3 طبقه با 2 بلوک مستقل ساخته شد که در ابتدا خانه مشق و سپس مرکز آموزش‌های اجتماعی منطقه 9 نام گرفت. این مرکز اکنون یک سالن چندمنظوره با ظرفیت 260 صندلی و سیستم مولتی‌مدیا برای پخش تصاویر، آسمان‌نما، سالن ورزشی در 2 قسمت، نگارخانه، 7 کلاس آموزشی، خانه اسباب‌بازی و کتابخانه‌ای با 20 هزار جلد کتاب و 2 سالن مطالعه دارد.
همچنین واحدهای مختلفی مانند خانه سلامت شهید دستغیب و تعدادی از تشکل‌های غیردولتی توانسته‌اند در بخش‌هایی از این مجموعه استقرار یافته و به شهروندان محله‌های استاد معین، دستغیب، هاشمی، شهید نوری نیارکی و... خدمات ارائه دهند. در بازدید مشاور شهردار تهران و هیئت همراه از این مجموعه، «امیر پیرایش» مدیر مرکز برای حاضران توضیح داد که سالن چندمنظوره تا مرز سینما شدن پیش رفته و در صورت امکان در آینده به سینمایی برای شهروندان منطقه تبدیل می‌شود.
دکتر ایازی هم پس از بازدید از این محل گفت: «این مکان قابلیت مجموعه سینمایی را دارد و می‌تواند مکانی برای گذران اوقات فراغت جوانان و خانواده ها باشد.» وی در ادامه از کتابخانه این مجموعه بازدید کرد. سالن این کتابخانه گنجایش 250 نفر را دارد و با ظرفیت 20 هزار جلد کتاب بویژه برای مقاطع تحصیلی و کنکور توانسته تعداد زیادی از جوانان را به خود جلب کند.
در بازدید از این محل، تعدادی از جوانان خواستار افزایش ساعت فعالیت کتابخانه، ساخت کتابخانه دیجیتال و افزایش منابع شدند. در این زمینه دکتر ایازی گفت: «تا 24 آبان شهرداری منطقه باید برای هر محله، یک کتابخانه شبانه‌روزی دایر کند و کتابخانه استاد معین می‌تواند یکی از این اماکن باشد.»
وی افزود: «در زمینه افزایش منابع هم 5 میلیون تومان برای خرید کتاب اختصاص می‌یابد.» در ادامه، مشاور شهردار تهران از محلی در ساختمان مرکز آموزش‌ها بازدید کرد که در اصل به عنوان پشت‌بام طبقه همکف به شمار می‌رفت و بلااستفاده بود. وی پس از بازدید از این محل پیشنهاد کرد با توجه به اینکه تعداد زیادی از جوانان در مرکز آموزش‌ها تردد دارند در این محل کافی‌نت راه‌اندازی شود.»
واگذاری کمپ به تشکل‌های غیردولتی
در انتهایی‌ترین محدوده منطقه 9 و نزدیک پل کن، شهرداری منطقه سال 86 مکانی را ساخت که مسئولان آن میزبان افرادی هستند که از اعتیاد خسته شده و برای پاک شدن به این نقطه رفته‌اند. در جلو در ورودی این مکان بر روی تکه‌ای آهن نوشته‌اند: «عشق اینجاست. تو کجایی؟ به کمپ امید جاوید به زندگی خوش‌آمدید.»
همه امکانات کمپ را می‌توان در چند چادر، یک استخر، 2 کانکس و 2 تیردروازه خلاصه کرد، اما افراد زیادی از طریق همین محل توانسته‌اند اعتیاد را ترک کرده و به خانه و زندگی خود برگردند؛ به گونه‌ای که تا اواخر سال گذشته از حدود 15 هزار نفر پذیرش شده براساس آمار، 70 تا 80 درصدشان اکنون در سلامت کامل به سر می‌برند.
این مرکز هم مورد بازدید دکتر ایازی و مهندس جعفری و هیئت همراه قرار گرفت. هنگام دیدار از این کمپ بازپروری و سم‌زدایی معتادان، عده‌ای از اعضای این مرکز خواستار افزایش امکانات، گسترش فضا و... شدند که دراین‌باره، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گفت:
«کمپ‌های ترک اعتیاد با هدف جلوگیری از گسترش آسیب‌های اجتماعی راه‌اندازی شدند اما مسئولیت اداره این کمپ‌ها نباید به عهده شهرداری باشد و می‌توان با فعال کردن تشکل‌های غیردولتی فعال، مسئولیت را به عهده آنها گذاشت، بویژه آنکه تعداد این تشکل‌ها هم کم نیست.»دکتر ایازی در ادامه از زمین خالی مجاور کمپ هم بازدید و یادآوری کرد: «می‌توان کمپ را توسعه داد و طی قراردادی در اختیار NGOها گذاشت تا نسبت به بازپروری و سم‌زدایی و در نهایت درمان معتادان اقدام کنند.»
دیدگاه معاون شهردار تهران نسبت به منطقه
بازدید مشاور عالی و معاون اجتماعی فرهنگی شهرداری تهران، شهردار منطقه و معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه پس از 5 ساعت به پایان رسید و در پایان مسئولان گرد هم آمدند تا درباره مصوبات بحث و گفت‌وگو کرده و برای آینده تصمیم بگیرند.
در حاشیه این نشست، دکتر ایازی در گفت‌وگو با همشهری محله ضمن تقدیر از زحمات صورت گرفته در بخش‌های فرهنگی و اجتماعی به ضرورت توجه ویژه به تأمین فضاهایی برای احداث مراکز فرهنگی و ورزشی قابل قبول و متناسب با شأن شهروندان تأکید و گفت: «شهردار منطقه 9 راه خطیر و حساسی را در پیش دارد، چون در مناطق محروم شهر تهران، توسعه مراکز فرهنگی و اجتماعی در اولویت قرار دارد و با توجه به وجودکمبودهایی در منطقه باید سرمایه‌گذاری ویژه صورت بگیرد.»
وی یکی از مشکلات منطقه را نبود مجموعه فرهنگی وسیع برای جوانان دانست و افزود: «در این زمینه راهکارهایی پیشنهاد شد تا مجموعه‌ای در وسعت 2 تا 3 هزار متر ساخته شود.» ایازی در پاسخ به این سؤال که با وجود مشکل کمبود زمین و مشکلات مربوط به تملک ساخت چنین مجموعه‌ای چگونه امکانپذیر است، گفت:
«این کار ساده نیست. اما منطقه 9 چنین قابلیتی را دارد و کمتر استفاده شود همین موضوع هم شهردار تهران با رویکرد اجتماعی، مدیران اجتماعی را انتخاب و خواستار توجه ویژه شدند.»وی افزود: «برای رفع کمبودها و تسریع در روند ایجاد فضاهای مورد نیاز، شهرداری تهران حمایت‌های لازم را خواهد داشت تا نیازهای شهروندان تأمین و فاصله میان امکانات مناطق شمالی و جنوبی پایتخت کم شود.»
وی در ادامه دستیابی به استانداردهای قابل قبول در این زمینه را در گرو بذل توجه و به کارگیری نیرومضاعف و برخورداری از روحیه جهادی دانست و افزود: «با راه اندازی بازارهای هفتگی برای حمایت از کارآفرینان و زنان خودسرپرست تولیدکننده به جای بازارچه‌های دائمی، بهره‌گیری از توان تشکل‌های غیردولتی و ... می‌توان بسیاری از مشکلات منطقه را هم رفع کرد.»
مصوبات یک بازدید بازدید
مشاور شهردار و معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران که برای شناسایی توانمندی‌ها، محدودیت‌ها و مشکلات منطقه انجام شد، مصوباتی هم داشت، اما این مصوبات تا چه حد در منطقه 9 قابل اجراست؟ «علیرضا جعفری» شهردار منطقه در این باره گفت: «هدف از بازدید، آشنایی معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران فضاهای فرهنگی و محدودیت‌های منطقه بود که پس از شناسایی و مصوب شدن موارد متعدد، در سیاستگذاری کلان اعتباراتی اختصاص یافت که ما در منطقه به تخصیص این اعتبارات نیاز داشتیم.»
وی درباره شبانه‌روزی شدن کتابخانه استاد معین مرکز آموزش‌های اجتماعی هم گفت: «با توجه به اینکه این کتابخانه در مجموعه فرهنگی واقع شده، امکان شبانه‌روزی کردن آن وجود ندارد، اما بر اساس دستورالعمل باید تا 24 آبان 2 کتابخانه برای شبانه‌روزی شدن اختصاص یابد.
برای این منظور ما در محله یک کتابخانه کاشانی و در محله 2، کتابخانه فتح را در نظر گرفته‌ایم که همزمان با روز کتابخوانی شبانه‌روزی شده و حتی ثبت‌نام و عضوگیری در این روز رایگان خواهد بود.»وی افزود: «طرح دیگر منطقه پس از راه‌اندازی کتابخانه بوستان کوکب، شبانه‌روزی کردن این مرکز است.
همچنین کتابخانه فتح با توجه به اینکه کاربری مجموعه فرهنگی ¨گالری، سالن اجتماعات، کلاس آموزشی و ... را دارد با عنوان خانه عقیق فعالیت خواهد کرد که مرکز تشکل‌های اجتماعی می‌شود.»جعفری هدف از تبدیل کتابخانه فتح به مرکز تشکل‌ها را جلب مشارکت شهروندان دانست و گفت:
«در منطقه، 5 استراتژی هویت‌بخشی، بالا بردن سطح امید به زندگی، تغییر الگوی رفتار اجتماعی، توانمندسازی و افزایش مشارکت‌پذیری شهروندان را دنبال می‌کنیم و با توجه به اینکه با حمایت و فعال کردن تشکل‌های اجتماعی می‌توان زمینه مشارکت‌پذیری شهروندان را فراهم کرد، عملاً با یکی از اهداف دست یافته‌ایم. بنابراین، خواستار راه‌اندازی چنین مکانی شده‌ایم.»شهردار منطقه همچنین قول تخصیص اعتبار 5 میلیون تومانی برای خرید کتاب و تجهیز کافی‌نت مرکز آموزش‌ها را داد.
همشهری محله - 9
